جرم هنگامی مشهود به حساب میآید که:
- در دیدگان ضابطان دادگستری واقع شود و یا بلافاصله پس از وقوع جرم مأموران در محل وقوع حادثه حاضر شده و یا آنکه بلافاصله پس از وقوع جرم آثار آن را مشاهده کنند. برای مثال قتلی صورت گرفته باشد و بلافاصله مأمورین با جسد متوفی مواجه شوند.
- قربانی جرم یا دو نفر یا بیشتر که ناظر وقوع جرم بودهاند بلافاصله پس از وقوع جرم فردی را به عنوان مرتکب معرفی کند و یا آنکه آثار و علائم ارتکاب جرم یا اسباب و دلایل جرم در دست متهم پیدا شود و یا آنکه تعلق این آلات و ادوات به متهم ثابت شود.
- در صورتی که متهم بلافاصله پس از وقوع جرم قصد فرار داشته یا در حال فرار یا فوری پس از آن دستگیر شود.
- در مواردی که صاحبخانه بلافاصله پس از وقوع جرم ورود مأمورین را به خانه تقاضا کند.
- وقتی که متهم ولگرد باشد.
- اگر ضابطان به وقوع جرمی مشکوک باشند یا اینکه اطلاعات آنها از وقوع جرم از منابع معتبر و موثقی نباشد قبل از اطلاع به مقامات قضایی باید تحقیقات لازم را در مورد درستی یا نادرستی موضوع به عمل بیاورند. البته بدون آنکه حق دستگیری یا ورود به منزل کسی را داشته باشند و باید نتیجه اقدامات خود را نیز به مقامات قضایی اطلاعدهند.
- ضابطان دادگستری باید در اسرع وقت و در مدتی که مقام قضایی تعیین میکند نسبت به انجام دستور و تکمیل پرونده اقدام کنند.
- گزارش ضابطان در صورتی برای قاضی اعتبار دارد که موثق و مورد اعتماد باشد.