تبهکاران ناشناس در اینترنت

همزمان با پیشرفت‌های چشمگیر علم و تکنولوژی و رونق استفاده از اینترنت، بخش قابل توجهی از زندگی مردم نیز به دنیای مجازی گره خورده است. در همین راستا متأسفانه اینترنت به ابزاری برای سوءاستفاده تبهکاران و تهدید برای مال و آبروی دیگران تبدیل شده است.
یکی از روش‌هایی که مجرمان اینترنتی از آن بهره‌بسیار می‌برند، سوء‌استفاده از عکس و یا فیلم‌های خصوصی و خانوادگی طعمه‌هایشان است که بخش قابل توجهی از پرونده‌های مراجع قضایی و انتظامی را به خود اختصاص داده‌است.  

عبدالرضا طرزی دادیار شعبه سوم دادسرای ناحیه 31- ویژه جرائم رایانه‌ای- با اشاره به افزایش نگران‌کننده جرایم رایانه‌ای در کشور می‌گوید: آمار به‌دست آمده درباره پرونده‌هایی که در این خصوص تشکیل شده و مورد رسیدگی قرار گرفته نشان می‌دهد بیشترین قربانیان این قبیل مجرمان زنان هستند و بستر عمده بروز این وقایع نیز سایت‌های فیلتر شده از جمله سایت‌های اجتماعی همانند فیس بوک، توئیتر و غیره می‌باشد چرا که این دسته از افراد وقتی اطلاعات شخصی، عکس و فیلم‌های خصوصی و خانوادگی را روی سایت‌های اجتماعی قرار می‌دهند و یا تصاویر را از طریق بلوتوث و پست الکترونیکی برای دیگران ارسال می‌کنند در حقیقت فرصتی را ایجاد می‌کنند تا آنها در زمان بروز کوچکترین اختلافی از این عکس‌ها یا تصاویر سوءاستفاده کنند.
مهم‌ترین علل بروز جرایم رایانه‌ای
مجرمان سایبری به‌طور عموم با انگیزه‌های مختلف و برای رسیدن به مقاصد شیطانی به انتشار عکس و فیلم‌های خصوصی و خانوادگی طعمه‌هایشان می‌پردازند. در این میان برخی افراد نیز به‌خاطر حفظ آبرو به خواسته‌های شوم آنها تن می‌دهند. به اعتقاد دادیار طرزی، بزهکاران سایبری به‌طور معمول با انگیزه‌های انتقام، سوء‌استفاده مالی، تخریب شخصیت، سرگرمی و تفریح نقشه‌های مجرمانه را اجرا می‌کنند. از این‌رو باید روی این‌گونه مجرمان مطالعات روانشناختی جدی صورت گیرد، چرا که اغلب آنها وقتی پای اینترنت می‌نشینند، عقده‌هایشان را گشوده و شخصیت حقیقی‌شان را نمایان می‌کنند. اکثر این افراد در محیط خانه یا با مشکلات فراوان روبه‌رو بوده و یا کم‌رو هستند، به همین خاطر نمی‌توانند در جامعه آن‌طور که می‌خواهند باشند. پس این‌گونه خلأهای عاطفی زندگی را از طریق اینترنت پر می‌کنند. به عنوان مثال بخشی از دختران و پسران در چت‌ها و سایت‌های اجتماعی به دنبال دوست می‌گردند و به محض بروز هرگونه مشکلی سعی می‌کنند از طریق سرقت اطلاعات شخصی یا فیلم و عکس از فرد مقابل اخاذی نموده یا آنها را مجبور به تن دادن به خواسته‌های شوم می‌کنند.
از نگاه قاضی گیوکی - رئیس شعبه 1156 دادگاه عمومی جزایی تهران - نیز علل وقوع جرایم رایانه‌ای به وضعیت درآمد افراد، انتقامجویی به خاطر شکست‌های عشقی و عاطفی و پاسخ منفی دادن، ارتباط‌های نامشروع و شیطانی و موارد مشابه باز می‌گردد.
وی ضمن هشدار جدی به دختران جوان گفت: اگر فردی با شما طرح دوستی ریخت و به بهانه ازدواج عکس و فیلم‌های خصوصی و خانوادگی شما را خواست یا از شما عکس و فیلم مستهجن و یا مبتذل تهیه کرد، بهتر است بدانید که او به‌طور قطع قصد سوء‌استفاده و یا اخاذی دارد، چرا که خواستگار واقعی عکس و فیلم مستهجن و موارد این‌چنینی نمی‌خواهد. بنابراین دختران جوان به محض برخورد با چنین افرادی باید موضوع را به پلیس اعلام کنند، چرا که اگر فقط یک‌بار خواسته چنین تبهکارانی عملی شود، فرد مجبور می‌شود در ادامه درخواست‌های بعدی فرد شیطان‌صفت را نیز انجام دهد.
احکام سنگین برای مجرمان رایانه‌ای
وی با اشاره به مفاد قانون جرایم اینترنتی می‌گوید: بر‌اساس ماده 3 قانون سمعی و بصری چنانچه افرادی از عوامل اصلی تولید، توزیع و تکثیر آثار غیر‌مجاز بوده و برای نخستین‌بار نیز مرتکب این جرم شده باشند، مجازات یک تا سه سال زندان و ضبط تمام تجهیزات مربوطه و 10میلیون تومان جریمه نقدی و 7سال محرومیت اجتماعی در نظر گرفته‌اند. اگر هم تکرار جرم داشته باشند، مجازات قبلی آنها به غیر از ضبط تمام تجهیزات به 2 تا 5سال و 20میلیون تومان جریمه نقدی و 10سال محرومیت اجتماعی افزایش خواهد یافت. این مقام قضایی همچنین با اشاره به در نظر گرفتن حکم اعدام برای برخی از مجرمانی که آثار سمعی و بصری غیرمجاز را تا 10 نسخه تولید، تکثیر و توزیع کرده و به نوعی با این اقدام افراد جامعه را تحت سیطره خواسته‌های شیطانی خود قرار می‌دهند، اظهار می‌دارد: براساس این قانون، تولیدکنندگانی که آثار مستهجن را با عنف و اکراه تولید می‌کنند (از صحنه‌های تجاوز به عنف فیلمبرداری کرده و آن را منتشر می‌کنند) هر چند که خود تجاوز را مرتکب نشده باشند یا تولیدکنندگانی که برای سوءاستفاده جنسی از دیگران فیلمبرداری می‌کنند و افرادی که برای سوءاستفاده جنسی از دیگران فیلمبرداری می‌کنند و افرادی که جزو عوامل تولید آثار مستهجن هستند (تهیه‌کنندگان و سرمایه‌گذاران، کارگردان، فیلمبردار و بازیگران نقش‌های اصلی) مفسد فی‌الارض شناخته می‌شوند. از این رو این گروه از مجرمین ضمن این که محکوم به اعدام می‌شوند، طبق قانون به 74 ضربه شلاق، جریمه نقدی از 10 تا 50 میلیون ریال محکوم خواهند شد. به گفته وی، طبق ماده 4 این قانون، چنانچه افرادی آثار مبتذل و مستهجن را تهیه و از آن به عنوان وسیله‌ای برای تهدید، اخاذی و برقراری روابط نامشروع یا حیثیتی سوءاستفاده می‌کنند به طوری که آن فرد برای جلوگیری از انتشار عکس و فیلم‌های تهیه شده مجبور است تا خواسته‌های فرد مجرم را انجام بدهد، این عمل فرد مجرم از مصادیق تجاوز به عنف تلقی شده و مجازاتش نیز اعدام است. همچنین چنانچه ضابطان قضایی، قضات، مدیران دفاتر و ادارات مربوطه به واسطه شغل خود آثار مستهجن و مبتذل را در اختیار داشته باشند و اقدام به تکثیر آن کنند نیز مشمول این مجازات هستند. این مقام قضایی در ادامه با اشاره به انتشار آثار مبتذل از طریق سایت‌ها و ارتباطات الکترونیکی و یا تکنیک‌های مشابه اظهار کرد: جرم این افراد نیز از مصادیق تکثیر و انتشار آثار سمعی و بصری غیرمجاز تلقی می‌شود و مجازات قانونی آنها نیز 2 تا 5 سال زندان می‌باشد. البته چنانچه جرم در حد مفسد فی‌الارض تشخیص داده شود، حکم اعدام خواهد داشت. قاضی گیوکی درباره اماکن کسب که به تولید، تکثیر و توزیع آثار مستهجن می‌پردازند نیز گفت: اگر مالک در موضوع دخالت نداشته اما از فعالیت مجرمان در ملکش اطلاع داشته باشد، ملکش به مدت 3 تا 6 ماه پلمب می‌شود. رسیدگی به این جرایم نیز در صلاحیت دادگاه انقلاب است.
رعایت چند نکته برای در امان ماندن از مجرمان رایانه‌ای
شاید خیلی از افراد جامعه بدون رعایت مسائل امنیتی، اطلاعات شخصی و حتی عکس و فیلم‌های خصوصی و خانوادگی‌شان را به رایانه خانه یا محل کار منتقل می‌کنند و بعد از مدتی متوجه می‌شوند هکرها یا مجرمان رایانه‌ای با سرقت آنها،‌ برایشان ایجاد مزاحمت یا مشکل کرده‌اند. آن گاه به فکر راه چاره‌ای برای حل این مشکل می‌افتند. پس بهتر است قبل از وقوع هرگونه مشکلی، به نکات ذیل توجه و دقت کافی داشت.
مهندس مسعود خاتون‌آبادی کارشناس رایانه ضمن هشدار به کاربران رایانه‌ای می‌گوید: همان گونه که انسان‌ها از در و دیوار برای حفظ امنیت خود در ساخت خانه استفاده می‌کنند، در زمینه رایانه و اطلاعات آن نیز می‌توانند با استفاده از نرم‌افزار و سخت‌افزارهای مخصوص در جهت ایجاد امنیت گام بردارند.
استفاده از برنامه‌های ویروس‌یابی
(Anti virus)، دیوار آتشین (Firewall)، ضد هرزنامه (Anti spam) و ضد جاسوسی (Anti spyware) می‌تواند به کاربر برای حفاظت از اطلاعات شخصی کمک کند. لازم به ذکر است این نرم‌افزارها باید به روز (Update) باشند. استفاده از هر مدیایی که به دست کاربر می‌رسد یکی از مهمترین مقوله‌های ویروسی شدن است. این مدیا می‌تواند شامل انواع (CD, DVD, Floppy disk, USB Memory, Memory Card, …) و یا حتی دیسک‌گردان‌های خارجی
(External Hard Drive) باشد. هیچ‌گاه به غیر ویروسی بودن مدیایی که به دست شما می‌رسد اطمینان نکنید و حتماً‌ با آنتی ویروس به روز شده خودتان آن را بررسی نمایید. تا جایی که ممکن است حافظه‌های خود را به دیگران قرض ندهید، در صورتی که از آلوده نبودن سیستم یک رایانه اطمینان ندارید حافظه‌های جانبی خود را به آن وصل نکنید (در نظر داشته باشید که اگر یک سیستم رایانه‌ای آلوده باشد، به محض اتصال یک حافظه، آن را نیز آلوده می‌کند. از افرادی که بهداشت سیستم رایانه‌ خود را رعایت نمی‌کنند (از آنتی‌ویروس مطمئن و به روز استفاده نمی‌کنند) فایل و اطلاعات رایانه‌ای دریافت نکنید. رایانه‌های شخصی رومیزی (دستی و یا حتی تلفن همراه) خود را در اختیار اشخاصی که به آنها اطمینان ندارید قرار ندهید. یکی دیگر از راه‌های مقابله با سرقت اطلاعات استفاده از رمز با تعداد کاراکترهای زیاد و بخصوص ترکیبی است (منظور استفاده از رمزهای با ترکیب عدد و حرف و حروف بزرگ و کوچک و نمادهای کاراکتری است) هر چه این اسم رمز طولانی‌تر باشد احتمال دستیابی افراد دیگر به آن کمتر است (از بیش از 12 کاراکتر استفاده کنید). هیچ‌گاه از تاریخ تولد، شماره شناسنامه و نشانی‌های مشابه که به راحتی برای دیگران قابل دسترسی و حدس زدن است به عنوان رمز عبور استفاده نکنید. برای دریافت سرویس‌‌های سخت‌افزاری یا نرم‌افزاری همیشه به افراد و سرویس‌دهنده‌هایی مراجعه کنید که مورد اطمینان و امین شما باشند. به شرکت‌ها و فروشگاه‌هایی هم بروید که در مورد سرویس و کار انجام شده پاسخگو باشند. بخصوص در مشکلات گریبانگیر جامعه در زمینه سرقت اطلاعات شخصی و خانوادگی مورد ذکر شده بالا یکی از عوامل مهم است. افرادی که به صورت حرفه‌ای با وسایل دیجیتال سروکار دارند، معتقدند بازیابی (Recovery) اطلاعات از این وسایل کار ساده‌ای است بنابراین در زمانی که اطلاعات، نوشته‌ها، عکس‌ها و... را از دوربین، رایانه دستی یا نوت‌بوک و حتی برخی تلفن‌های همراه پاک می‌کنیم، می‌توانیم انتظار داشته باشیم که بخشی از این اطلاعات به‌راحتی بازیابی و قابل استفاده می‌شوند. البته راه‌حل‌هایی نیز برای اطمینان از عدم بازیابی این اطلاعات وجود دارد که برخی از افراد حرفه‌ای از آن آگاهند. یکی از این راه‌ها بازنویسی یا (Wipe) است. با استفاده از این تکنیک اطلاعات حذف شده به طور واقعی از بین می‌روند. هک به زبان ساده و شاید عامیانه‌ترین تعبیر آن دزدیده شدن کلمه عبور یک سیستم یا (Account) است. به طور کلی نفوذ به هر سیستم امنیتی رایانه‌ای را (Hack) می‌گویند و هکر کسی است که با سیستم‌های رایانه‌ای آشناست و می‌تواند با روش‌هایی خاص (بدون اجازه) وارد آنها شود. این فرد می‌تواند خوب یا بد باشد. افرادی در فعالیت‌های رایانه‌ای در زمینه هک (Hack) رایانه وجود دارند که در صورت به روز نبودن ویروس‌یاب یا دیوار آتشین رایانه شما، می‌توانند با نفوذ در آن به اطلاعات شما از قبیل عکس، فیلم و یا حتی رمزهای ورود شما به حساب‌های بانکی‌تان دسترسی داشته و از آنها به راحتی سوءاستفاده کنند. یکی از راه‌های ورود به رایانه دیگران هم فرستادن نامه‌های الکترونیکی آلوده (Email) به افراد است. چرا که زمان باز کردن این نامه، برنامه‌های جاسوسی و ویروسی و مخرب آنها روی رایانه شما اجرا می‌شود. این برنامه‌ها قادرند اطلاعات وارد شده شما (مثل رمزهای عبور) را برای شخص فرستنده ارسال کنند.