مهریه مال معینی است که با توافق دو طرف – زن و مرد – در زمان عقد مشخص میشود. این مال میتواند از قبیل وسیله نقلیه، خانه، زمین، باغ، پول نقد یا سکه باشد. همچنین ممکن است انجام عمل معینی باشد که ارزش اقتصادی دارد. مثل تعلیم قرآن و هنرهای خاص و موارد مشابه. اما نکته مهم این است که زن به محض عقد مالک مهر میشود و میتواند آن را دریافت کند. چنانچه زن در مقام مطالبه مهریهاش برآید و مرد عاجز از پرداخت آن باشد – همانند محکومین مالی – ممکن است در ردیف زندانیان محکومیتهای مالی قرار گیرد. در این میان مهریهای که زمان عقد تعیین شده اگر باطل شود یا مال تعیین شده فاقد مالیت باشد یا عدم تعیین مهر در عقد شرط شده باشد. یا اینکه عقد نکاح به دلایل قانونی باطل باشد و زوجه به بطلان عقد نکاح جاهل بوده باشد، زن مستحق دریافت مهرالمثل خواهد بود که از سوی دادگاه با جلب نظر کارشناسی مربوطه برحسب عادت و با توجه به وضع زن از لحاظ سن، تحصیلات، موقعیت خانوادگی و در نظر گرفتن سایر شرایط و اوضاع و احوال و غیره معین میشود.
ازدواج دختران ایرانی با اتباع خارجی هرازگاهی موجب بروز ناهنجاریها و مشکلات اجتماعی و اقتصادی میشود که یکی از این مسائل ازدواج بدون مجوز مردان افغانی با دختران ایرانی است. براساس مصوبه سال 1385 مجلس شورای اسلامی، افرادی که قبل از این سال ازدواج کردهاند، باید مدارک و مستندات خود را به اداره اتباع بیگانه ارائه داده و ازدواج خود را به صورت قانونی و رسمی ثبت کنند.
براساس ماده 1059 قانون مدنی ایران، ازدواج زن مسلمان ایرانی با مرد غیرمسلمان جایز نیست اما ماده 1060 قانون مدنی میگوید: ازدواج زن ایرانی با اتباع خارجی در مواردی که مانع قانونی نداشته باشد، باید با اجازه دولت ایران (وزارت کشور) باشد. چنانچه فرد خارجی بدون داشتن مجوز لازم از وزارت کشور با دختر ایرانی ازدواج کند، براساس ماده 1061 قانون مدنی به یک تا 3 سال حبس محکوم خواهد شد. زنان ایرانی نیز برای دریافت مجوز ازدواج با مردان تبعه خارجی باید موارد فوق را رعایت کنند:
1- درخواست مرد خارجی و زن ایرانی برای صدور مجوز ازدواج.
2- مرد خارجی باید گواهینامهای از سفارت کشورش به وزارت کشور ارائه دهد که مشکلی برای ازدواج با زن ایرانی ندارد.
3- براساس بند 3 آئیننامه ازدواج دختران ایرانی با مردان خارجی از آنجا که زن مسلمان ایرانی نمیتواند با مرد غیرمسلمان خارجی ازدواج کند، مرد باید گواهی تشرف به دین مبین اسلام و یا استشهادیه مربوط به آن را- با تأییدیههای لازم- ارائه دهد.
4- ارائه گواهی مبنی بر این که مرد خارجی مجرد است (گواهی فوق نیز میبایست تأیید شده باشد).
5- نداشتن سوء پیشینه و سابقه کیفری.
6- سپردن تعهد کتبی رسمی و قانونی که برای تأمین هزینه زندگی از جمله پوشاک، مسکن، دارو و درمان، خوراک، پرداخت نفقه و احتمالاً فرزند و... مشکلی ندارد.
7- مردان خارجی با ارائه تضمینهای لازم باید فرمهای مخصوص ازدواج وزارت کشور را تکمیل نمایند.
وزارت کشور نیز پس از بررسی مدارک و مستندات طرفین (مرد خارجی و زن ایرانی) مجوز ازدواج آنان را در صورت داشتن شرایط فوق، صادر خواهد کرد.
مهریهای که قبل از زندگی مشترک مطالبه می شود
تازه دامادها «حق حبس» رابشناسند
دو ماه از مراسم عقد تازهداماد میگذشت اما روزهای پرفراز و نشیب زندگی، به نظرش طولانی و تمام نشدنی میرسید. وقتی سر سفره عقد مهریه 1000 سکه طلا برای عروس خانم
در نظر گرفت، حس میکرد در نگاه مهمانان بزرگ و محترم شده است اما فکر نمیکرد در گردابی خودساخته گرفتار شود و با صدور اجرائیه دادگاه، یک عمر محکوم به پرداخت مهریه دختری شود که حتی یک روز هم زندگی مشترک با او را زیر یک سقف تجربه نکرده است.
تازه داماد که هیچ پسانداز یا ثروتی نداشت، با حکم قاضی دادگاه خانواده محکوم به پرداخت
40 سکه طلا پیشقسط و ماهانه یک سکه به عروس شد. بدین ترتیب عروس خانم 25 ساله باید
80 سال منتظر دریافت کامل مهریه بماند و تازهداماد هم با وجود کسادی کسب و کارش، هر ماه یک سکه طلا به نرخ روز خریداری و تقدیم همسرش کند. اما این پایان ماجرا نیست چرا که عروس عصبانی با مراجعه به دادگاه و استفاده از «حق حبس» قصد شروع زندگی مشترک را ندارد و هر ماه 200 هزار تومان هم نفقه میخواهد. بدون اینکه پا به خانه شوهر بگذارد!