بازخوانی یک مصوبه در فضای دانشگاهی
تفکیک جنسیتی دانشگاهها یکی دیگر از موضوعات داغ سال تحصیلی 90-89 آموزش عالی بود که مانند بسیاری از موضوعات بحث برانگیز دیگر اظهار نظر مخالفان و موافقان زیادی را به دنبال داشت، صدایی که اگرچه با ساز ناکوک مخالفت به گوش میرسد اما بیتوجه به سؤال مهمی همچنان بلند و بلندتر میشود و آن اینکه به راستی چرا باید تفکیک جنسیتی در دانشگاههای اسلامی، با این همه قیل و قال روبهرو باشد؟
در مصوبه یکصدمین جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی مورخ 6/5/1366 به حفظ حدود و برخورد اسلامی در برخوردها و معاشرتها اشاره شده است و در بند یک آمده است:
دانشجویان زن و مرد لازم است در کلاسهای درس و در دو ردیف جداگانه بنشینند و در تبصرهای آمده است هرگاه در دانشگاهی جدا کردن کلاسهای مخصوص زنان و مردان میسر باشد و مشکلی از لحاظ بودجه و تعطیلی به وجود نیاید کلاسها باید جدا شوند. همچنین در محیطهای تردد و نصب اعلانات در دانشگاهها هرگاه احتمال اتهام رود باید محیطهای جداگانه برای زنان و مردان در نظر گرفته شود.
در بند5 این مصوبه نیز آمده: لازم است تا دانشجویان زن و مرد از آزمایشگاهها، سالن تشریح و اتاق کامپیوتر و... حتیالمقدور در نوبتهای خاص و به صورت جداگانه استفاده کنند.
یک عده میگویند تفکیک جنسیتی توهین به استاد و دانشجو است، چه کسی میگوید توهین است، آیا حرف زدن توهین است؟ آیا حق انتخاب دادن توهین است؟ چنین سؤالاتی را هفته گذشته وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در مراسم جشن سالگرد پیروزی انقلاب در پاسخ به مخالفان این موضوع بحثبرانگیز مطرح و این طرح را یکی از برنامههای جدی این وزارتخانه در راه اسلامی شدن بهتر دانشگاهها عنوان کرد.
دکتر کامران دانشجو میگوید: « صورت دانشگاه همین مناسبات دانشجو با دانشجو، کارمند با دانشجو، استاد با استاد، استاد با دانشجو، پوشش افراد، ظاهر افراد، نشست و برخاستها، اردوها، چیدمان کلاسها، گردهماییها و غیره است.
ظاهر دانشگاه باید به نحوی باشد که هر فردی که وارد آن میشود بداند که این دانشگاه، دانشگاه نظام جمهوری اسلامی است.
اینکه ما میخواهیم فضا سالم تر باشد چه ربطی به اعتماد دارد که عدهای میگویند این موضوع اعتماد به دانشجو و استاد نیست. مراقبت از معاشرتها به معنای عدم اعتماد نیست. اینکه فضای دانشگاه، محیط دانشگاه، معاشرتها و مناسبتها سالم تر باشد و ایمن سازتر شود توهین به دانشجو و استاد است؟ یا توهین آن است که فکر کنیم اینها فضای غیر شرعی و آنچنانی میخواهند.»
وی میافزاید: «میگویند در زمینه تفکیک جنسیتی باید قانون باشد، آیا عکس این موضوع قانون است یا قانون الزام کرده است؟ اگر فرد میخواهد سر کلاس راحت تر باشد این توهین است؟ اینکه خانمها در یک گروه باشند توهین است؟
در مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی تأکید شده است که دانشجویان زن و مرد لازم است در گروههای مجزا به کارهای گروهی دانشجویی بپردازند مگر اینکه مجزا کردن زن و مرد منجر به تعطیلی کلاس شود، بنابراین دانشگاهها باید تدابیری اتخاذ کنند که در محیط های اداری از اختلاط غیرضروری زن و مرد تا جایی که باعث تعطیلی کار نشود جلوگیری شود.
در بخشهای دیگری از این مصوبه آمده است: مسئولان مرد باید منشی مرد داشته باشند همچنین اماکن عمومی مانند قرائت خانه، کتابخانه و اتاقها باید برای زن و مرد جدا باشد.»
رئیس کمیسیون آموزش مجلس شورای اسلامی با اشاره به بحثهای مطرح شده در طول چند ماه اخیر در مورد تفکیک جنسیتی در دانشگاهها میگوید: «بحث تفکیک جنسیتی در دانشگاهها نه در مجلس و نه در شورای عالی انقلاب فرهنگی بحث نشده است و طرحی نیز در این مورد از وزارت علوم مطرح نمیشود و اکثر بحثها درباره تفکیک جنسیتی در دانشگاهها تنها در حد حرف است و هیچ طرح کارشناسی پشت آنها نیست.ما نمیتوانیم این بحثها را در شرایطی که مشکلاتی همچون کمبود اعضای هیأت علمی در دانشگاهها داریم مطرح کنیم با توجه به زیرساختهای دانشگاهی کشور و سطح بالای شعور و فرهنگ
ایرانی - اسلامی در بین دانشجویان احساس میکنم که بحثهایی در این رابطه صحیح نیست و امکانپذیر هم نیست چرا که نگاههای برونگرای فرهنگی همچون همین طرح تفکیک جنسیتی بیشتر توهین به دانشگاهیان کشور است.»
یکی دیگر از دانشجویان رشته تاریخ دانشگاه تهران نیز معتقد است:« به نظر من مخالفان چنین طرحهایی که به اسلامی شدن بیشتر دانشگاهها میانجامد اهداف دیگری را دنبال میکنند وگرنه مثلاً برای یک دانشجو چه فرقی می کند در یک کلاس مختلط درس بخواند یا تفکیک شده ؟ گذشته از آن برای بسیاری از دانشجویان خانم کلاسها و حتی دانشگاههای تفکیک شده شرایط بهتر و راحتتری را برای تحصیل و فعالیتهای علمی ایجاد میکند.»
بــرخی دیگر از دانــشجویــان هم معتقدندچنین طرحهایی باید با نظر اکثریت دانشجویان و اساتید به اجرا در آیند. با این وجود هنوز اما و اگرهای زیادی بر سر اجرای طرح تفکیک وجود دارد، اما و اگرهایی که هرروز با زمزمههای جدیتر شدن اجرای این طرح از زاویههای جدیدتری به گوش میرسد اما آنچه مسلم است آن که تاکنون دفاعیات و دلایل کارشناسانه و مستدل برای اجرای این طرح چه از سوی مخالفان و چه موافقان آنچنان که باید شنیده نشده است